Beraet, “iki şey arasında ilişki olmaması; kişinin bir yükümlülükten kurtulması veya yükümlülüğünün bulunmaması” anlamına gelir. Sahih hadislerin beyanına göre: Şaban ayının on beşinci gecesi tevbe eden mü’minler, Allah’ın afv ü mağfireti ile günahlarından ve dolayısıyla Cehennem’den Berat edecekler, kurtulacaklardır. Hakkını vererek ihya eden kulların günahtan ve ateşten uzaklaşmaları ve ateşle aralarına bir mesafe girmesi sebebiyle bu geceye “Berat (kurtuluş) gecesi” denilmiştir. Diyeni bilinmeyen bir İslam kültürü zenginliğidir bu. Yoksa, isimlendirme noktasında hiçbir hadis-i şerifte “leyle-i Berat / beraat gecesi” ifadesi geçmemektedir. Hadislerde “leyle-i nısf-ı şa’bân / Şaban’ın ortanca gecesi” şeklinde zikredilmektedir. Abdülkadir Geylânî (rh)’nin naklettiğine göre: “Bu geceye Berat isminin verilmesi bu gece iki Berat/kurtuluş fermanının verilmesi sebebiyledir: 1. Bu gece Rahman tarafından şakîlere kurtuluş fermanı verilir (tevbe etmeleri şartı ile). 2. Bu gece, Allah’ın veli kullarına ziyana uğramaktan yana Berat/kurtuluş fermanı verilir.”
Şaban’ın ortasındaki bu geceye Berat isminin dışında; manen verimli, feyizli, bereketli ve kutsi bir gece olduğu için “Mübarek Gece”; haraç vergisi tamamen alındığı zaman beraetlerini (temize çıkmalarını) dile getiren bir sakk (bir sened) yazıldığı gibi, hakkıyla değerlendirildiği takdirde günahlardan arınma ve suçlardan temize çıkma fermanı taraf-ı İlahi’den yazıldığı için “Sâk (Berat, Senet, Ferman, Necat Belgesi) Gecesi”; lütf u ihsanı aşkın, afv ü merhameti engin olan Allah’ın ikram ve iltifatlarına erişildiği için de “Rahmet Gecesi” de denilmiştir. “Allah Teala önemli işleri bu gece takdir buyurduğu için, bu geceye “Taksim ve Takdir Gecesi” de denilmiştir.”
Geceye ait “mübarek, sâk, rahmet ve takdir” şeklindeki dört kelime, aslında gecenin dört temel vasfını da teşkil etmektedir. İleride serdedilecek olan hemen bütün konuları bu dört kavram içerisinden birisen dahil etmek ve dahi hepsini bu dört kavram altında tasnif etmek mümkündür. Malumdur ki: Bir şahsın çok isim ve ünvanlarının olması, onun mertebesinin yüksekliğine ve çok sahada söz sahibi olduğuna bir alamet olduğu gibi, bir gecenin de çok isimlerinin olması onun kutsiyetçe rütbesinin yüceliğine, hususiyetçe zenginliğine işarettir. Bu bakımdan diyebiliriz ki Berat gecesi, gerçekten şânı yüce olan, pek bereketli bir gecedir, zamanın nurlu parçalarından birisidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder